Help kinderen omgaan met angst, voorkom stoornissen

Wetenschappelijk onderzoek ‘Leer te Durven!’ Open Universiteit:
Help kinderen omgaan met angst, voorkom stoornissen!

Niemand kijkt ervan op als een kind wel eens bang is. Angst is een nuttige emotie en past doorgaans bij de ontwikkelingsfase. Toch is het oppassen geblazen als kinderen te hevig of te lang bang zijn: onbehandelde angstklachten bij kinderen kunnen in latere jaren leiden tot onder meer angststoornissen, depressies, onderpresteren en verslaving aan alcohol en drugs.

Eerst even wat cijfers. Zo’n vijf procent van de kinderen in Nederland heeft een angststoornis volgens de criteria in het psychiatrisch classificatiesysteem DSM-5. Van hen krijg minstens zeventig procent geen professionele hulp. Bovendien is bij een veel grotere groep – naar schatting tien tot vijftien procent – sprake van ‘overmatige angst’, die steeds meer invloed uitoefent op het dagelijks leven. “Op langere termijn beginnen veel complexe en chronische problemen met overmatige angst”, zegt dr. Ellin Simon, docent en onderzoeker bij de Open Universiteit en gespecialiseerd in angst bij kinderen. “Een hoog angstniveau bij kinderen is vaak chronisch. Het kind gaat in extreme mate vermijden waarvoor het bang is, en krijgt vaak ook allerlei lichamelijke klachten zoals slaapproblemen, buikpijn, hoofdpijn en duizeligheid.
Uiteindelijk ontwikkelen kinderen met zulke klachten vaak een angststoornis.”

Niet vanzelf over

Nog steeds wordt vaak gedacht dat angst bij kinderen vanzelf overgaat en hoort bij het opgroeien. Maar dat is dus zeker niet altijd het geval. Eigenlijk moeten de alarmbellen al gaan rinkelen als de angst inhoudelijk of qua heftigheid niet past bij het ontwikkelingsniveau van het kind, en niet binnen twee weken overgaat. De frequentst voorkomende angststoornissen bij kinderen beginnen meestal voor het vijftiende jaar. Veel volwassenen met angststoornissen, depressies en verslavingen herinneren zich bovendien dat ze als kind al angstklachten hadden, maar dat die niet serieus werden genomen. Al met al genoeg redenen voor preventie: kinderen met overmatige angst in een vroeg stadium helpen om met hun angst om te gaan.

Laagdrempelige training

Omdat de drempel naar de psycholoog of hulpverlener voor angstige kinderen (en hun ouders) vaak hoog is, en goede hulp niet altijd in de directe omgeving te vinden is, is het zaak zo laagdrempelig mogelijk te beginnen. Ellin Simon ontwikkelde met haar team een online training voor angstige kinderen van 8 tot en met 13 jaar. Deze maakt deel uit van het onderzoeksproject ‘Leer te Durven!’ en is de eerste volledig online te volgen anti-angsttraining voor kinderen in Nederland. ‘Leer te Durven!’ is gebaseerd op een bewezen werkzame groepstraining met dezelfde naam, die Ellin opzette in samenwerking met prof. dr. Susan Bögels (Universiteit van Amsterdam).

Gratis deelname

Dankzij subsidie van stichting MIND/Fonds Psychische Gezondheid kunnen kinderen gratis aan de training meedoen, gewoon thuis, achter computer of tablet. Een verwijzing is niet nodig en de kinderen worden begeleid via de mail. De training wordt op de achtergrond wetenschappelijk onderzocht, met als uiteindelijk doel meer te weten te komen over de preventie van angststoornissen: welke behandelmechanismen werken het best bij deze groep kinderen en hóe werken ze?

Om achteraf heldere conclusies te kunnen trekken, wordt een deel van de kinderen wel tijdelijk (via de computer) toegewezen aan een controlegroep. Natuurlijk kunnen zij de training hierna alsnog volgen. Bij een goede uitleg begrijpen kinderen overigens heel goed waarom zo’n controlegroep nodig is en dat ze daarmee het onderzoek naar het voorkomen van angststoornissen verder helpen.

Meer informatie

Ken je kinderen met angstklachten die baat kunnen hebben bij deze training? Wijs hen en hun ouders dan op ‘Leer te Durven!’ Kijk voor meer informatie op leertedurven.ou.nl of vraag informatie aan via [email protected].

De Open Universiteit werkt onder meer samen met de ADF-stichting (patiëntenorganisatie voor volwassenen en kinderen met angstklachten).
Volg de training op LinkedIn en op Facebook voor meer updates.

Deel dit artikel: